راهكارهاي تحول در امور تربيتي
چرا امور تربيتي در مدارس ناموفق است؟


صفي الله ملكي - كارشناس ارشد امور فرهنگي
    در دنياي امروز، فعاليت هاي فوق برنامه (غير رسمي) در مدارس يكي از مهمترين و موثرترين فعاليت هاي فرهنگي است كه به علت فرصت كم خانواده ها و اولياء در تربيت فرزندان مي تواند جايگزين نقش خانواده در تربيت اجتماعي دانش آموزان شود،
    البته فعاليت امور تربيتي يك پل ارتباطي مدرسه با خانواده است.
    فعاليت هاي فوق برنامه (غير رسمي) زماني موفق است كه بر اساس نيازهاي عاطفي، اجتماعي، شناختي و جسماني دانش آموزان باشد و مهمتر اينكه مكمل آموزش باشد. اكنون كه تاكيد مقام عالي وزارت، آقاي حاجي بابايي مبني بر اجراي طرح تحول بنيادين در آموزش و پرورش بوده و احياي معاونت پرورشي و ارتقاي تربيت بدني را در اولويت برنامه هاي مهم در آموزش و پرورش قرار داده و تقويت فعاليت هاي پرورشي و اقتدار كاري آنان در مدارس است، نقطه اميدي در مربيان پرورشي و امور تربيتي و مدارس مهيا كرده است.
    حمايت همه جانبه مقام عالي وزارت زمينه ها و بسترها و زير ساخت ها را براي برنامه ها و فعاليت هاي مفيد و موثر اسلامي در مدارس ايجاد كرده است.
    البته هدف از اين مقاله تضعيف امور تربيتي و چشم پوشي از فعاليت هاي خوب و مثبت آنان در طول دوران دفاع مقدس و برخورد با منافقين در اوايل انقلاب در مدارس نيست. نهاد امور تربيتي شهداي زيادي را تقديم انقلاب اسلامي نموده است. همچنين هدف آن نيست كه فرهنگ غرب با تمام ابتذال و تجملاتش به عنوان يك راهكار ارائه شود بلكه ضمن ارج نهادن به مجموعه فعاليت هاي گذشته و حال بايد انتظارات دانش آموزان، اولياء و معلمان و جامعه را تحليل و آسيب شناسي نمود و بر اساس آن سياستگذاري، برنامه ريزي و اجرا كرد.
    امروزه ايجاد تحول در حوزه تربيتي در آموزش و پرورش نه تنها يك ضرورت، بلكه عامل هر گونه توسعه و كليد ساير تحولات اقتصادي، اجتماعي و عملي در جامعه است.
    با عنايت به تاكيد مجدانه و مداوم مقام معظم رهبري و ابلاغ سياست هاي كلي برنامه پنجم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي، تحول در نظام آموزش و پرورش با هدف ارتقاي كيفي بر اساس نيازها و اولويت هاي كشور در سه حوزه دانش، مهارت وتربيت و نيز افزايش سلامت روحي و جسمي دانش آموزان، بيش از هر زمان ديگري، نياز به تلاش، كوشش و احساس مسئوليت دارد كه الحمدالله حمايت ها و ظرفيت هايي وجود دارد وليكن نياز به برنامه ريزي با رويكردهاي جديد و نوين با بهره برداري از فناوري هاي روز مي باشد.
    
    1- ر اهكارها و رويكردهاي تحول در امور تربيتي:
    استفاده از فناوري ها و تكنولوژي هاي جديد
    - بهره گيري ازCD ،VCD و....
    - بهره گيري از نرم افزارهاي آموزشي با رويكرد تربيتي (فيلم ها، سرگرمي ها و....)
    - بهره گيري از اينترنت
    - توسعه مراكز الكترونيكي با توليد محتواي نرم افزاري و ارائه خدمات آموزشي تربيتي.
    امروز بيشتر جوانان و نوجوانان عزيز كشور وقت خود را صرف استفاده از اطلاعات موجود از سايت هاي مختلف مي كنند كه نياز به ارائه خوراك اطلاعاتي و تغذيه روحي، عاطفي از طريق سايت هاي مفيد، موثر و اسلامي مي باشد.
    
    2- تعامل همه همكاران فرهنگي در مدرسه
    از آنجا كه مربيان پرورشي تخصص بعضي از كارهاي پرورشي مثل خطاطي، طراحي، نقاشي و هنرهاي تجسمي و... را ندارند و نمي توانند داشته باشند، لازم است كه همه معلمان اعم از هنر- رياضي- ادبيات و... در كمك به فعاليت هاي پرورشي در مدارس سهيم باشند، البته نياز به قانونمند كردن و پرداخت حق الزحمه آنان مي باشد.
    وجود معلمان دلسوز، انقلابي و علاقه مند از افتخارات مدارس ما مي باشد كه متاسفانه به صورت نظام مند و از توانمندي هاي فكري، تخصصي، علمي و يدي آنان كمتر استفاه مي شود.
    
    3- استفاده از مربيان مجرب و توانمند علمي
    در دنياي امروز مربياني كه درمدارس فعاليت مي كنند بايد اطلاعات كافي و لازم از علم روانشناسي، آخرين اطلاعات و يافته هاي علمي، كامپيوتر و... داشته باشند. تا راهكارهاي ارائه شده سليقه اي نباشد و مشكلات و معضلات بعدي ايجاد نشود.
    هر چه مربيان توانمندي علمي داشته باشند به همان نسبت در حل مشكلات رفتاري و تربيتي دانش آموزان موفق ترخواهند بود. در اين راستا معاونت پرورشي بايد با برگزاري دوره هاي ضمن خدمت و تفاهم با دانشگاه زمينه ادامه تحصيل مربيان را فراهم نمايد.
    
    مربيان در مدارس بايد اين ويژگي ها را داشته باشند؛
    1- نفوذ در دل هاي دانش آموزان
    2- آشنايي با مسائل اسلامي و اعتقادي
    3- آشنايي با مسائل روانشناسي و تربيتي
    4- آشنايي با علم و فناوري روز
    5- آشنايي با مسائل سياسي روز و توان تحليل آنها
    6- هنر استفاده از همه دانش آموزان در فعاليت هاي پرورشي
    
    4 - تعامل با اولياء
    عدم توجيه اولياي دانش آموزان، مقاومت ها و واكنش هاي منفي را در آنان نسبت به فعاليت هاي امور تربيتي در مدارس ايجاد مي كند. مربيان عزيز پرورشي بايد بيشتر تلاش خود در راستاي همسو كردن انديشه و تفكر اولياي دانش آموزان صرف كنند البته اين كار نياز به قانونمند كردن و تعامل معاونت پرورشي با انجمن اولياي مركز دارد كه الحمدالله زمينه همكاري وجود دارد اما عملياتي و ضابطه مند نشده است.
    توجيه اولياء و استفاده از تخصص و توانمندي هاي آنان در حوزه هاي مختلف فرهنگي - هنري ورزشي و.... بايد از مهارت هاي مربيان براي موفقيت در مدارس باشد.
    
    5- استفاده از فعاليت هاي جذاب امور تربيتي
    استفاده از اردوهاي تفريحي- علمي - زيارتي و فرهنگي يكي از پر جاذبه ترين و موثرترين فعاليت هاي مربيان تربيتي در مدارس مي باشد و بهترين روش شناخت دانش آموزان مستعد، شناخت اختلالات شخصيت و تلاش براي رفع آن مي باشد.
    شناسايي استعداد و ارائه فعاليت متناسب با استعداد، انگيزه و توانمندي هاي دانش آموزان براي امور پرورشي يك راهكار مناسب خواهد بود.